Page 48 - Przewodnik po Głuchej Warszawie

Fot. Pior Kruszak

Cmentarz został założony 4 listopada 1790 ła Armia Krajowa, która miała tu składy broni,
roku na gruntach zwanych Szymanowszczy- a przez mur cmentarza szmuglowano żywność
zną, będących darowizną synów Melchiora do getta warszawskiego.
Szymanowskiego, stolnika warszawskiego. Obecnie cmentarz jest miejscem nie tylko
Został poświęcony 20 maja 1792 roku. Pier- odwiedzin mieszkańców na grobach ich bliskich,
wotny cmentarz był niewielki, bo obejmował ale również spacerów i wycieczek upamiętniają-
zaledwie 2,6 ha (dzisiejsze kwatery 1–18) i plac cych zmarłych, a także badań historycznych.
pod katakumby. W katakumbach pochowa- Warto jednakże pamiętać, że tutaj są pocho-
no m.in. pisarza i polityka Hugona Kołłątaja, wani nie tylko znani ludzie tacy jak Stanisław
biskupa Jana Albertrandiego, komediopisa- Moniuszko, Hanka Ordonówna, rodzice Fryde-
rza i publicystę ks. Franciszka Bohomolca ryka Chopina, Maria Dąbrowska, Mieczysława
i architekta Dominika Merliniego. Niestety nie Ćwiklińska czy Ignacy Mościcki. Cmentarz jest
wszystkie tablice katakumb zachowały się po również miejscem spoczynku ludzi ze środowi-
kataklizmach wojennych. W tym samym roku ska „zapomnianych”, czyli niesłyszących – dzia-
zbudowano kościół św. Karola Boromeusza. łaczy znanych lub mniej znanych, jak również
W skromnych mogiłach byli pochowani również słyszących, którzy swoje życie poświęcili w róż-
żołnierze insurekcji kościuszkowskiej z 1794 r., noraki sposób środowisku głuchych. Historia
żołnierze napoleońscy i mieszkańcy miasta. i działalność tych ludzi ma taką samą wartość,
Później teren cmentarza wielokrotnie po- co osób popularnych, których groby są tłumnie
większano. We wrześniu 1939 roku uszkodzo- odwiedzane. Na dalszych stronach czytelnicy
nych zostało 29 kwater i znajdujące się na zapoznają się z tajemnicami zmarłych z historii
nich groby zostały w dużej mierze zniszczone. Głuchych. Jest nadzieja, że dzięki temu na tych
W czasie okupacji na terenie cmentarza działa- grobach częściej będą płonąć znicze...

44