Page 31 - Przewodnik po Głuchej Warszawie

Mieszkanie Rogowskich

Żurawia 29

Czy wiesz, że ….
W tym domu, na II piętrze, w mieszkaniu
pod numerem 12 mieszkało znane przedwo-
jennemu środowisku niesłyszące małżeństwo:
Józef i Maria z Łopieńskich Rogowscy. Było to
mieszkanie panieńskie p. Marii. Józef przeniósł
się do niej po ślubie w 1918 roku. Pod tym ad-
resem przyjmowano korespondencję Polskie-
go Związku Towarzystw Głuchoniemych. Na
początku roku 1933 gościł u nich zaproszony
dziennikarz. Gość był pod wrażeniem komu-
nikatywności państwa Rogowskich (czytali bez Mieszkanie Rogowskich
problemu z ruchu warg). Zauważył, że mieli
Gmach biurowy, na miejscu którego przed wojną stała skonstruowaną sygnalizację świetlną, dzięki
m. in. kamienica przy Żurawiej 29. Fot. Renata Świderska
której gospodarze zawsze reagowali, jeśli ktoś
dzwonił do drzwi mieszkania. W tym mieszka-
Ulica Żurawia powstała prawdopodobnie niu dnia 25 stycznia 1933 roku miała miejsce
w połowie XVIII wieku. Jednak jej rozwój był tragedia – rano z powodu ataku serca zmarł
związany z budową dworca kolei warszawsko Józef Rogowski. Z jego śmiercią skończył się
-wiedeńskiej w połowie XIX wieku. Podczas okres renesansu w historii ruchu społecznego
II wojny światowej została bardzo zniszczona. głuchych, rozpoczęty przez działalność Sułow-
Po zakończeniu wojny dużą część ulicy prze- skiego. ul. Żurawia 29
znaczono na tzw. dzielnicę ministerstw. Również w domu przy tej ulicy Marię Ro-
Na tej ulicy znajduje się kilka ciekawych gowską zastało powstanie warszawskie. Nieraz
obiektów, m.in. zabytkowa kamienica Juliana musiała ukrywać się przed nalotem w piwni-
Fuchsa (Żurawia 2), kamienica Feliksa Sta- cach. Świadczą o tym zachowane listy wysy-
browskiego (Żurawia 43), tablica pamiątkowa łane przez nią pocztą harcerską do szwagier-
z napisami: W tym domu mieścił się w latach ki. Po powstaniu lub w jego trakcie budynek
1942–1944 tajny sekretariat Rady Pomocy Ży- został zniszczony. Po wojnie p. Rogowska już
dom kryptonim Żegota, organizacji społecz- nie wróciła do tego miejsca – zamieszkała na
nej Polskiego Państwa Podziemnego ratującej ul. Hożej 55 u swej rodziny.
Żydów zagrożonych śmiercią przez hitlerow-
skiego okupanta (Żurawia 24).
Bliskie sercu środowiska głuchych jest Pierwotnie ta ulica nazywała się Do Stawu. Nazwę
miejsce, gdzie przed wojną stała kamienica Żórawia (tak dawniej pisano) zawdzięcza płynącej
przy Żurawiej 29. Obecnie na miejscu tej i kil- tędy niegdyś rzeczce Żurawce, wypływającej z re- Czy wiesz, że ….
ku innych kamienic stoi duży gmach biurowy jonów bagiennych niedaleko placu Starynkiewicza
pod adresem Żurawia 19/31. Nie znaleziono do i dalej przez Żurawią, Książęcą, Czerniakowską oraz
Wilanowską do Wisły.
tej pory zdjęcia przedwojennego budynku przy
numerze 29. Możemy go sobie tylko wyobrazić.
29