Page 35 - Przewodnik po Głuchej Warszawie

Mieszkanie Wajcblumów

Rywka Wajcblumowa w okresie Jakub Wajcblum w okresie
międzywojennym. Źródło: ArAH międzywojennym. Źródło: ArAH

W dniach 6–11 września 1942 roku miała Lacherta, w niczym nie nawiązujące do histo-
miejsce tzw. Wielka Akcja pomiędzy ulicami rycznego wyglądu ulicy.
Smoczą, Gęsią i Zamenhoffa, Szczęśliwą i pla- Pomiędzy wspomnianymi budynkami znaj- ul. Miła 38
cem Parysowskim, w wyniku której zgroma- dowała się kamienica przy ul. Miłej 38, w któ-
dzono 100 tysięcy mieszkańców getta („kocioł rej mieszkało niesłyszące małżeństwo: Jakub
na Miłej” lub „kocioł na Niskiej”). Po selekcji i Rywka (Rebeka) z Jaglomów Wajcblumowie.
35 tysięcy osób otrzymało „numerki na życie”, Jakub przed wojną był bardzo znanym dzia-
a spośród pozostałych 2,6 tys. zastrzelono, zaś łaczem żydowskiego środowiska niesłyszą-
54 tys. wywieziono do obozu zagłady w Treblin- cych. Był współzałożycielem Stowarzyszenia
ce. Podczas powstania w getcie warszawskim Głuchoniemych Żydów „Spójnia” w 1916 roku,
na Miłej 29 znajdował się bunkier, w którym był pierwszego stowarzyszenia głuchych Żydów
sztab Żydowskiej Organizacji Bojowej. Kiedy go
odkryto, sztab przeniósł się na Miłą 18. W dniu Pewnego dnia na Miłej była łapanka. Niemcy cho-
8 maja żydowscy bojownicy z dowódcą Morde- dzili po schodach i pakowali ludzi do ciężarówek.
chajem Anielewiczem i jego dziewczyną Mirą Annie i Esterze udało się ukryć. Jakub był poza do-
Fuchrer popełnili samobójstwo, odmawiając mem. Tylko Rebeka została w domu. Kiedy wszystko
poddania się Niemcom. W tym miejscu teraz się uspokoiło, dziewczynki pobiegły przerażone do Czy wiesz, że ….
znajduje się Kopiec Anielewicza. Podczas walk mieszkania, martwiąc się o matkę. Okazało się, że
cała zabudowa ulicy została spalona, a następ- Rebeka jako głucha nic nie słyszała, krzątała się po
nie zrównana z ziemią. Po wojnie wzniesiono domu jakby nic. Otworzyła drzwi córkom zupełnie
spokojna…
osiedle Muranów według projektu Bohdana
33