Page 38 - Przewodnik po Głuchej Warszawie
P. 38

Zakład dla Dzieci
          Głuchoniemych Żydów


          ul. Śliska 28




     Zakład dla Dzieci Głuchoniemych Żydów  Grono pedagogiczne i uczniowie Szkoły dla żydowskich dzieci głuchoniemych. W środku Aleksander Manczarski













           (w okularach). Źródło: NPI, 25.06.1933 r., nr 26, s. 3

            Z ulicą Śliską wiąże się dużo ciekawych
                                            wana ciężką artylerią. To oznaczało  ogromne
          historii. W budynku pod numerem 6 miało   silnie bombardowana i jednocześnie ostrzeli-
          miejsce słynne spotkanie Jana Nowaka-Jezio-  zniszczenia.
          rańskiego z gen. Tadeuszem „Borem” Komo-  Śliskiej  28  znajdowała  się  Szkoła  dla  żydow-
                                              Warto wspomnieć, że w budynku przy ulicy
          rowskim. Jeziorański jako emisariusz z Londynu
     ul. Śliska 28  próbował przestrzegać generała przed decyzją   skich dzieci głuchoniemych. Została ona za-
                                            łożona w 1923 roku staraniem Stowarzyszenia
          o rozpoczęciu powstania warszawskiego. Nie-
                                            Głuchoniemych Żydów „Spójnia” w Warszawie.
          stety, bezskutecznie. Tutaj również do 1942
          roku mieszkał pianista  Władysław Szpilman
          wraz z rodziną.                   Miała również internat dla dzieci niesłyszących,
                                            które pochodziły spoza Warszawy. Jednak plany
            Na tej ulicy, według „Ilustrowanego prze-  założenia takiej szkoły na tej ulicy pojawiły się
          wodnika po Warszawie” z 1893 roku, znajdowa-  jeszcze w 1901 roku. Najprawdopodobniej nie
          ły się: ochronka imienia Pauliny Baumanowej   doszły do skutku. Nieznane są powody. Szkoła
          (Śliska 28), ochronka dla dzieci ubogich imie-  borykała się z problemami finansowymi – były
          nia Ignacego Popławskiego (Śliska 54) i szpital   artykuły w gazetach, w których sugerowano
          dla  dzieci starozakonnych  fundacji  Bersonów   udzielenie jej pomocy. Poza tym kadra pedago-
          i Baumanów (Śliska 51 – jedyny budynek za-  giczna tej szkoły współpracowała z Instytutem
          chowany do czasów obecnych).      Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie.
            W październiku 1940 roku cała ulica Śli-  Nauczyciel Instytutu, Aleksander Manczarski,
          ska została włączona do getta. W 1942 roku   przez kilka lat był kierownikiem szkoły na Śli-
          opróżniono z Żydów małe getto, którego była   skiej (częściowo w ramach pracy społecznej).
          częścią. W sierpniu 1944 roku, kiedy wybuchło   Ponadto w tym budynku przez jakiś czas
          powstanie warszawskie, w budynku pod nu-  miało swoją siedzibę Stowarzyszenie Głucho-
          merem 6/8 mieściła się Rejonowa Delegatura   niemych Żydów „Spójnia” (prawdopodobnie
          Rządu III Śródmieście-Północ. Wtedy ulica była   w latach 1923–1928).

   36
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43